Mowa wewnętrzna (ang. self-talk) – to hasło, z którym być może spotykasz się po raz pierwszy, jednak z praktycznym zastosowaniem tej umiejętności masz do czynienia każdego dnia. Jak wskazują badania, jest to jedna z najczęściej stosowanych umiejętności w treningu psychologicznym amatorów1 jak i zawodowych2 sportowców. Jednak czy dialog wewnętrzny zawsze działa na Twoją korzyść? Z tym już bywa różnie.
Czym jest dialog wewnętrzny?
Dialog wewnętrzny to myśli, które nieustannie adresujesz do samego siebie. Myśli te pojawiają się automatycznie, często nawet bez świadomości ich występowania. Jednak ich treść może znacząco wpływać na Twoje zachowanie. Mowa wewnętrzna dostarcza informacji na temat sposobu interpretacji danej sytuacji, w konsekwencji wpływając na występujące emocje i sposób działania w nadchodzącym wydarzeniu.
Aby lepiej to zrozumieć, zwróć uwagę na przykłady reakcji na błąd popełniony przez piłkarza podczas meczu.
- Błąd własny i strata piłki -> Aachhh, znów straciłem, nic mi dziś nie wychodzi. -> Może pojawić się: złość, rezygnacja;
- Błąd własny i strata piłki -> Spokojnie, masz jeszcze czas, dasz sobie radę. -> Może pojawić się: koncentracja, odczuwanie motywacji i optymalnej mobilizacji.
Jak widzisz, ten sam bodziec (błąd – utrata piłki) przez różnych zawodników może zostać inaczej odebrany, prowadząc do odmiennych konsekwencji. Powyższe przykłady przedstawiają również jeden ze sposobów rozróżnienia dialogu wewnętrznego – na pozytywny i negatywny. Ten podział to podstawa do zrozumienia, jak istotną kwestię w sporcie, ale i w codziennym życiu, może stanowić Twój dialog wewnętrzny.
Praca nad mową wewnętrzną używana jest do wzbudzania odpowiednich reakcji, podniesienia poziomu pewności siebie, polepszenia kontroli uwagi, motywacji oraz kontroli pobudzenia.
-
Zestaw trzech talii kart259,00 zł -
Talia kart STRES99,00 zł -
Karty NASTAWIENIE99,00 zł
Dialog wewnętrzny – ćwiczenie dla Ciebie
Obserwuj siebie
Pierwszym etapem pracy nad dialogiem wewnętrznym jest uświadomienie sobie jego istnienia. Spróbuj obserwować myśli pojawiające się w różnych sytuacjach w trakcie uprawiania sportu, ale także w codziennych czynnościach. Zwróć uwagę na momenty, w których czujesz się komfortowo, ale i na te podszyte niepewnością i zawahaniem.
Zapisuj swoje przykłady i je przeanalizuj
Zapisz swoje przykłady mowy wewnętrznej. Możesz robić to na bieżąco (np. w telefonie) lub poświęcić kilka minut wieczorem na przypomnienie sobie, co i w jakich momentach przychodziło Ci do głowy.
Przywołaj odczucia, jakie towarzyszyły Ci w danej sytuacji, jak czujesz się na wspomnienie o danym dialogu wewnętrznym, następnie spróbuj ocenić ich treść jako pozytywną (służącą Ci) lub negatywną (niesłużącą Ci).
Spróbuj zmienić negatywny dialog wewnętrzny na taki, który Ci służy
Teraz przyjrzyj się tym negatywnym zdaniom i spróbuj zmienić ich treść na pozytywną, tak by Cię motywowały i wzbudzały pozytywne emocje. Mam dla Ciebie kilka przykładów, jednak pamiętaj, że pracujesz nad własnym dialogiem, którego znaczenie ma być pozytywne dla Ciebie. Niech Twoje emocje będą tutaj drogowskazem. Więcej przykładów znajdziesz w tekście: Pozytywne nastawienie.
| Negatywny dialog wewnętrzny | Pozytywny dialog wewnętrzny |
| Nigdy wcześniej tego nie robiłem. | To świetna okazja, żeby nauczyć się czegoś nowego. |
| To zbyt skomplikowane. | Podejdę do tego z innej perspektywy. |
| Nie mam takich zasobów. | Potrzeba matką wynalazków! |
| Nie poprawię się w tym. | Dam sobie kolejną szansę. |
Zarówno Ty, jak i ja miewamy negatywne myśli. Ich pierwotnym zadaniem było chronić nas przed sytuacjami niebezpiecznymi. Jednak w dzisiejszych czasach mogą one stanowić barierę przed osiągnięciem (sportowego) sukcesu i wyjściem ze strefy komfortu. Dialog wewnętrzny to umiejętność naszego mózgu stosowana często nieświadomie, dlatego też wymaga stałego treningu i podnoszenia świadomości, aby stawał się on Twoim sprzymierzeńcem w walce o optymalny wynik i po prostu lepsze samopoczucie.
O autorze: Kacper Urbańczak – magister psychologii, absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego, student psychologii sportu na AWF w Warszawie, rozwijający się praktyk i naukowiec. Sportowiec od zawsze, do niedawna piłkarz ręczny. Otwarty na doświadczenia poszukiwacz sportowych wrażeń, dorastający w zapachu żużlowego metanolu. Nie posiadam żadnych specjalnych talentów, jestem tylko namiętnie ciekawy – tak mówi o sobie.
Bibliografia:
1. Shawn H. Dolan , Melinda Houston & Scott B. Martin (2011) Survey results of the training, nutrition, and mental preparation of triathletes: implications of findings, Journal of Sports Sciences, 29:10, 1019-1028, DOI: 10.1080/02640414.2011.574718 2. Dennis Landin & Edward P. Hebert (1999) The influence of self-talk on the performance of skilled female tennis players, Journal of Applied Sport Psychology, 11:2, 263-282, DOI: 10.1080/10413209908404204
