Motywacja młodych zawodników często podlega wahaniom, a kryzysy motywacyjne są naturalnym etapem rozwoju sportowego. Dla rodziców i trenerów jest to wyzwanie, które wymaga odpowiedniego wsparcia i podejścia.
Podstawą skutecznego radzenia sobie z kryzysem motywacyjnym jest jego szybkie rozpoznanie, zrozumienie przyczyn oraz dostarczenie młodemu zawodnikowi odpowiednich narzędzi do przezwyciężenia trudności.
Tekst powstał na podstawie rozmowy, której możesz wysłuchać poniżej:
Co wywołuje kryzys motywacyjny?
Kryzysy motywacyjne pojawiają się z różnych powodów. Często wynikają z nagromadzenia trudnych emocji lub braku widocznych postępów, co może zniechęcać młodych zawodników do kontynuowania treningów. W trakcie rozmowy z Dominiką Zakrzewską, psychologiem sportu, podkreśliłyśmy, że dzieci i młodzież stają przed wieloma wyzwaniami, które mogą wpływać na ich zaangażowanie.
Zakrzewska zaznacza:
„Kiedy zawodnik nie widzi postępów, zaczyna tracić motywację. Brak gratyfikacji, takich jak wygrane czy poprawa wyników, może powodować, że dziecko zaczyna się zastanawiać, po co trenuje. Często rodzice i trenerzy reagują dopiero wtedy, gdy ten kryzys już się pojawia, zamiast działać prewencyjnie”.
Najczęstsze przyczyny kryzysów motywacyjnych u dzieci i młodzieży to:
- Brak widocznych postępów – kiedy dziecko nie dostrzega postępów w treningach, traci pewność siebie i zaczyna kwestionować sens kontynuowania wysiłku.
- Nadmierna presja na wyniki – zbyt duże oczekiwania ze strony dorosłych mogą przytłoczyć młodych zawodników, sprawiając, że sport staje się dla nich obowiązkiem, a nie przyjemnością.
- Zmiany w otoczeniu – zmiana trenera, odejście przyjaciół z drużyny czy problemy w grupie mogą sprawić, że dziecko zacznie tracić motywację do dalszych treningów.
Jak rozpoznać kryzys motywacyjny?
Kryzys motywacyjny nie zawsze objawia się od razu. Czasami dzieci przestają z entuzjazmem mówić o treningach lub narzekają, że sport nie sprawia im już przyjemności. Rodzice mogą zauważyć, że dziecko staje się mniej zaangażowane, a jego treningi nie przynoszą takich wyników jak wcześniej. Ważne, aby podjąć wtedy rozmowę i spróbować zrozumieć, co naprawdę stoi za spadkiem motywacji.
Zakrzewska radzi:
„Najważniejsze to słuchać dziecka i rozmawiać. Nie zawsze pierwszy powód, który podaje, jest rzeczywisty. Czasami problem leży głębiej, a otwarta, uważna rozmowa może pomóc odkryć prawdziwą przyczynę kryzysu”.
Sygnały wskazujące, że dziecko przeżywa kryzys motywacyjny, to:
- skarżenie się na monotonię lub brak przyjemności z uprawiania sportu
- unikanie rozmów o treningach i zawodach,
- mniejsza radość z gry i rywalizacji.
Przeczytaj również: Motywacja wewnętrzna i zewnętrzna w sporcie dzieci – czym się różnią i jak je wzmacniać?
Jak wesprzeć dziecko w kryzysie motywacyjnym?
To na rodzicach i trenerach spoczywa odpowiedzialność, aby pomóc młodym sportowcom przetrwać kryzys motywacyjny. Zakrzewska podkreśla, że pierwszym krokiem jest otwarta rozmowa i zrozumienie emocji dziecka:
„Często wystarczy porozmawiać z dzieckiem, aby zrozumieć, co naprawdę je martwi. Trzeba być uważnym na jego potrzeby i dać mu przestrzeń do wyrażenia emocji”.
Oto kilka sprawdzonych sposobów, które mogą pomóc:
1. Rozmowa i zrozumienie problemu
Na początek warto przede wszystkim wysłuchać dziecka, aby odkryć, co jest rzeczywistą przyczyną kryzysu. Zakrzewska radzi:
„Zrozumienie, co leży u podstaw spadku motywacji, to pierwszy krok do naprawienia sytuacji. Może to być brak radości z gry, problemy w drużynie, lub presja na osiągnięcia”.
Uważna rozmowa pozwala rodzicom i trenerom lepiej dostosować swoje podejście do potrzeb młodego sportowca.
2. Dostrzeżenie małych postępów
Dzieci potrzebują regularnych informacji zwrotnych, które pokażą im, że robią postępy, nawet jeśli wyników nie widać od razu. Ważne jest, aby rodzice i trenerzy podkreślali, że wysiłek, jaki wkładają w treningi, przynosi efekty.
„Często zawodnicy nie widzą, że stają się coraz lepsi. To rola trenera i rodzica, by pokazać, jak postęp wygląda z perspektywy czasu. Należy doceniać nawet małe kroki” – mówi Zakrzewska.
3. Zachowanie równowagi między treningami a odpoczynkiem
Zmęczenie i monotonia mogą być przyczyną kryzysu motywacyjnego. Ważne jest, aby dzieci miały czas na regenerację oraz inne aktywności poza sportem. Warto również wprowadzać do treningów elementy zabawy, aby młodzi sportowcy mogli czerpać z nich radość.
„Dzieci potrzebują radości z gry, a nie tylko rygoru. Elementy zabawy w treningach pomagają utrzymać motywację i przypominają, dlaczego sport sprawia przyjemność”.
4. Wsparcie trenera
Czasami to trener może mieć większy wpływ na dziecko niż rodzic. Zakrzewska podkreśla, że współpraca rodziców z trenerem jest kluczowa:
„Trener może dostarczyć zawodnikowi informacji zwrotnych, których rodzic nie zauważa, ponieważ spędza mniej czasu na treningach. Warto rozmawiać z trenerem o tym, jak można pomóc dziecku przetrwać kryzys”.
5. Poszukiwanie nowych bodźców
Czasami dziecko potrzebuje nowych wyzwań, by odzyskać motywację. Może to być nowy program treningowy, nowe cele do osiągnięcia, a nawet coś tak prostego jak nowe buty czy sprzęt sportowy.
Zakrzewska mówi:
„Nowe bodźce, takie jak zmiana sposobu treningu, wprowadzenie elementów rywalizacji czy po prostu nowe buty, mogą dać zawodnikowi nową energię do działania”.
Polecamy tekst: Dlaczego w sporcie dziecięcym tak bardzo liczą się wyniki?
Wnioski
Kryzysy motywacyjne są naturalnym etapem rozwoju młodych sportowców. W ich przezwyciężeniu istotne jest, aby szybko rozpoznać problem, zrozumieć jego przyczyny i udzielić odpowiedniego wsparcia. Rodzice i trenerzy powinni zachować otwartość na potrzeby dziecka, regularnie rozmawiać i dostarczać pozytywnych bodźców, aby pomóc dziecku przejść przez trudniejsze momenty. Dzięki temu młodzi sportowcy zyskają pewność siebie i będą dalej rozwijać się zarówno fizycznie, jak i psychicznie.
Poznaj e-book!
![Jak wspierać młodego sportowca? Niezbędnik rodzica [e-book]](https://mentalsteps.pl/wp-content/uploads/2023/11/Niezbednik-Rodzica-JAK-WSPIERAC-MLODEGO-SPORTOWCA_MENTALSTEPS-E-BOOK-600x400.png)
Jak wspierać młodego sportowca? Niezbędnik rodzica [e-book]
Praktyczny e-book, który łatwo się czyta, a ćwiczenia możesz zastosować od zaraz! ✅ Ponad 60 stron wiedzy o wspieraniu młodego sportowca (z grafikami ponad 70) ✅ Konkretne przykłady jak rozwijać na co dzień umiejętności mentalne ✅ 11 ćwiczeń dla Rodzica ✅ Ciekawostki, komentarze i tabele ✅ Komentarze i wypowiedzi dopełniające całość – fizjoterapeutki, dorosłych zawodników…
O autorce
Małgorzata Stępniak
Współzałożycielka MENTALSTEPS, psycholog sportu specjalizująca się w treningu mentalnym, absolwentka Uniwersytetu SWPS i studiów podyplomowych z psychologii sportu na Uniwersytecie Gdańskim. W swojej pracy kieruje się filozofią Sportu Pozytywnego. Prowadzi wykłady ze studentami, szkolenia i konsultacje, które wspierają zawodników, ich rodziców i trenerów. Poza obszarem sportu współpracuje z Centrum eMOCja, gdzie wspiera ludzi w żałobie. Od 2016 roku związana z branżą wellnes&spa. Lubi planowanie i tworzenie na papierze, domknięte szuflady i niezagracone przestrzenie. Życie w ruchu i nowe pomysły to jej drugie imię. Uczy się zatrzymywać – najchętniej blisko morza, w które uwielbia patrzeć.
