Kojarzycie ten moment, kiedy jesteście w czymś nowi, otaczają Was osoby, które w danej dziedzinie posiadają o wiele większe doświadczenie, a Wy macie do wykonania zadanie, które będzie przez nich oceniane, ba – zostanie poddane ocenie szerokiemu gronu specjalistów? Jak się wtedy czujecie? Trochę podekscytowani, trochę nerwowi, trochę zmotywowani, ale przede wszystkim… niepewni? Jak wyjdzie? Czy się spodoba? Czy jesteście wystarczająco kompetentni?
Dokładnie tak się czuję, pisząc ten artykuł. Niepewna. To moja pierwsza publikacja dla MENTALSTEPS. Dlatego uznałam, że w tej sytuacji ciekawym ćwiczeniem będzie poruszenie tematu… jakim jest pewność siebie w sporcie.
Pewny siebie zawodnik
Słysząc to określenie większość z nas od razu jest w stanie zwizualizować sobie pewnego siebie zawodnika. Podskórnie czujemy, jak taka postać emanuje wiarą we własny siły. Wyprostowana sylwetka, odwiedzione do tyłu ramiona, podbródek w górze, zdecydowany chód, skupione spojrzenie. Skuteczne działanie, wyczucie czasu i przestrzeni, wiedza, jak się zachować w zmiennych sytuacjach. Wytrwałe podejmowanie prób, pełna motywacji i zaangażowania walka. Dążenie do celu, pomimo przeciwności. Kontrola sytuacji. Widząc to wiemy, że właśnie stanęliśmy oko w oko z pewnością siebie.
Pracuj z głową – ćwiczenia budujące pewność siebie
Dobra wiadomość jest taka, że każdy z nas posiada supermoc (naprawdę SUPER – choć obecnie wciąż za mało docenianą), jaką jest możliwość rozwoju mentalnego. Rozwój umiejętności fizycznych jest ważny – wiedza, jak silni, sprawni czy szybcy potrafimy być daje nam pogląd na to, do czego nasze organizmy są zdolne i w jakich sytuacjach się spiszą. Ale to rozwój wewnętrzny jest często tym, co odróżnia zwycięzców od bardzo dobrych zawodników.
Dziś skupiamy się na tym, w jaki sposób budować pewność siebie (możecie także poczytać o motywacji, nastawieniu czy stresie). Poniżej znajdziecie kilka przykładów ćwiczeń jak ją budować i wzmacniać:
Siła wewnętrznych przekonań
Jedną z podwalin budowania pewności siebie u zawodnika jest poznanie jego własnego przekonania na swój temat. Zweryfikowanie barier psychicznych, to klucz do efektywnej zmiany. Im więcej ograniczeń poznamy w sytuacji treningowej, tym więcej opracujemy strategii, by im skutecznie przeciwdziałać i niwelować ich pojawienie się w sytuacjach ważnych (np. podczas meczu).
Poziom pewności siebie u zawodnika możemy zaobserwować w jego zachowaniu, reakcjach, po jego sylwetce czy w komunikatach. Np. szybka rezygnacja z podejmowania prób, wycofywanie się, komentarze typu „nigdy się tego nie nauczę”, „nie dam rady”, „to jest dla mnie za trudne” mogą być przykładami tego, że pewność siebie jest zaniżona.
Pozytywne wzmacnianie
Nazywaj i mów głośno o tym, co dobre na treningu, na zawodach. Doceniaj, reaguj pozytywnie, uznawaj, dawaj feedback zawierający dużo aprobujących informacji. Im więcej pozytywnych – ale prawdziwych i popartych rzeczywistością – wzmocnień, tym lepiej. Kto komu może mówić takie rzeczy? Najlepiej – każdy każdemu. Trener zawodnikowi, zawodnik koledze, członkowie drużyny sobie nawzajem, rodzice dziecku itd.
Say it. Say it loud!
Mówienie innym pozytywnych informacji, a mówienie ich samemu, to dwie różne bajki. Wypowiadane na głos pozytywy na swój temat nabierają innego znaczenia. Nie są tylko czyimś komplementem. Są stwierdzeniem faktu, są naszym przyznaniem się (najlepiej przed kimś) do tego, że coś zrobiliśmy dobrze. W ten sposób możemy oswoić się z myśleniem o sobie dobrze, przyzwyczaić się do tego, aż w końcu stanie się to naszym nawykiem i pozytywnie wpłynie na naszą pewność siebie.
-
Zestaw trzech talii kart259,00 zł -
Talia kart STRES99,00 zł -
Karty NASTAWIENIE99,00 zł
Dialog wewnętrzny, a pewność siebie
Level up po powyższych ćwiczeniach. Przyswojenie pozytywnych komunikatów i znalezienie tych, które na nas najmocniej działają, połączone z umiejętnością przywoływania ich w ważnych momentach, to rodzaj wewnętrznego paliwa, energetycznego kopa, który w kluczowych sytuacjach potrafi pchnąć nas do przodu, do walki. Warto szukać takich słów, które działają na nas najmocniej. „Umiem to zrobić”, „jestem walczakiem”, „jestem lepszy od niego”, „cisnę do końca” – przyda się wszystko, co podtrzyma nas w sportowej gotowości i woli walki.
Miej władzę nad swoimi myślami
Co w sytuacji, kiedy umiemy już o sobie dobrze myśleć, ale sytuacja zewnętrzna jest wyjątkowo trudna?
„Przekształć coś, co wydaje się początkowo słabością lub też utrudnieniem w siłę lub swoją szansę, spoglądając na to z innego punktu widzenia” (Bunker, Williams, Zinsser 1992).
Jeśli trenujesz w trudnych warunkach, przyjmij to jako dodatkową lekcję charakteru i determinacji. Gdy wchodzisz na boisko, które jest w kiepskim stanie, przypomnij sobie wcześniejsze sytuacje, kiedy grałeś w kiepskich warunkach. Już to przeszedłeś, poradziłeś sobie, masz w głowie wskazówki, jak grać. Zawsze staraj się wyłuskać coś dla siebie, co ci może pomóc. Zmień percepcję określonej sytuacji w taki sposób, by była jak najkorzystniejsza dla ciebie.
Wewnętrzne poczucie kontroli
Jedna z najważniejszych cech charakteryzująca pewnych siebie zawodników. To branie pełnej odpowiedzialności za swoje czyny, za swoje przygotowanie i decyzje podejmowane podczas gry. Zdawanie sobie sprawy z siły wpływu, jaki mamy na rzeczy, które są pod naszą kontrolą (a nie odwoływanie się do czynników zewnętrznych, na których wpływu nie mamy) pozwala na nieustanne modyfikowanie zachowania w taki sposób, by być jak najbardziej skutecznym.
Skup się na tym, na co masz wpływ. Na technice wykonanego zagrania. Pozycji, w której powinieneś się znajdować. Trenowaniu celności. Koncentruj się na swoich zdolnościach i wysiłku. Poczuj, jak dużo elementów możesz poprawić, które wpłyną na Twoją wygraną.
A to dopiero wierzchołek góry lodowej…
Ach, chciałabym Wam jeszcze opowiedzieć o wpływie rozwoju ogólnego, o porównywaniu się z innymi czy manipulacji postawą… Przytoczone powyżej przykłady są tylko nielicznymi metodami, które wspomagają proces budowania pewności siebie w sporcie.
Przede wszystkim DOŚWIADCZAJCIE. Wystawiajcie siebie lub swoich zawodników na różne sytuacje. Wspólnie je analizujcie. Wyciągajcie z nich jak najwięcej dobrego. Podsumowujcie. Uczcie się i modelujcie. I krok po kroku bądźcie co raz pewniejsi siebie!
O autorce:
Barbara Wilanowska – podwójna absolwentka Uniwersytetu SWPS po kierunku Psychologii Zarządzania i Marketingu oraz Psychologii Sportu Pozytywnego. Wulkan niekończącej się energii i pasji do sportu (choć serce oddała squashowi), pełna głodu poznawania, dociekania i rozumienia zachowań innych. Najlepiej odpoczywa na świeżym powietrzu, w towarzystwie ludzi, zwierząt i dobrego jedzenia.
