Jesteś rodzicem? W takim razie zachęcamy do przeczytania tego tekstu do samego końca. W tym wpisie pokażemy, jak ważną rolę pełnisz w kształtowaniu zachowań dziecka w sporcie i na co dzień, a także jak wykorzystać to w praktyce.
Rodzic od najmłodszych lat jest dla swojego dziecka wzorem do naśladowania.. Twoje dziecko ciągle Cię obserwuje: nawet wtedy, gdy nie zdajesz sobie z tego sprawy. A Twoje codzienne zachowanie kształtuje również Twoje dziecko. Dzieci uczą się między innymi poprzez naśladowanie i do tego właśnie odnosi się koncepcja modelowania.
Modelowanie – co to takiego?
Modelowanie to uczenie na podstawie obserwacji zachowań innego człowieka (modela) oraz konsekwencji tego działania. W latach 60. XX wieku Albert Bandura przeprowadził eksperymenty, w których dzieci w wieku przedszkolnym obserwowały zachowania modela – osoby dorosłej – w stosunku do dużej dmuchanej lalki. W uproszczeniu można powiedzieć, że w zależności od zachowania modela (kopanie, rzucanie lalką vs. po prostu zabawa lalką), dzieci, naśladując modela, w podobny sposób traktowały lalkę podczas swojej swobodnej zabawy.
Dla lepszego zrozumienia, zapoznaj się z eksperymentem:
Rodzic wzorem do naśladowania
Okazuje się, że ten eksperyment ma przełożenie nie tylko na zabawę lalkami, ale na wszelkie aspekty funkcjonowania, również sportowe. Jak już podkreślałyśmy, jako rodzic masz ogromny wpływ na swoje dziecko. Nawet jeśli jest w wieku, w którym wydaje Ci się, że jest zupełnie inaczej :). Mając tę świadomość, szkoda jej nie wykorzystać, by wspierać dziecko w aktywności sportowej, ale też w zwykłej codzienności.
Modelowanie w sporcie – jak zrobić z tego użytek?
Modelowanie to umiejętność, która pozwoli Ci rozpalić motywację dziecka do uprawiana sportu. Dziecko obserwuje Cię na co dzień. Widzi Twoje przyzwyczajenia, zachowania względem innych osób i nawyki. Jedną z tych kwestii może być aktywność fizyczna.
Jak często uprawiasz sport, nawet rekreacyjnie? Czy w przeszłości trenowałeś? Jeśli tak, to czy o tym wspominasz i to w pozytywny sposób? Nie oznacza to chwalenia się wynikami, bo wcale nie musisz mieć żadnych osiągnięć, w rozumieniu rekordów, medali czy pucharów. Ważniejsze jest to, żeby opowiadać o korzyściach z trenowania, jak fajnie było spędzać tak czas, czego się można nauczyć, jakich znajomych poznać. Może masz jakieś zabawne historie z tamtego okresu? To wszystko może być naprawdę zachęcające i sprawić, że Twoje dziecko z przyjemnością wybierze się na pierwsze treningi.
Naucz reagowania po wygranej lub przegranej. Zwróć szczególną uwagę na to, jak zachowujesz się, gdy wygrywasz i przegrywasz, rywalizując ze znajomymi – albo jakie są Twoje reakcje, gdy w domu z własnym dzieckiem grasz w planszówki czy uprawiacie sport. Jest duża szansa, że Twoje zachowanie wobec przeciwnika będziesz potem obserwować u swojego dziecka. Dlatego też, nawet jeśli towarzyszą Ci silne emocje podczas rywalizacji, z szacunkiem podchodź do swojego przeciwnika: chociażby pogratuluj, gdy przegrasz, czy podziękuj za rywalizację, gdy wygrasz.
Jak jeszcze możesz usprawnić modelowanie?
Wspieraj bezpieczeństwo. Bądź wzorem do naśladowania i w tej kwestii. Wybieracie się całą rodziną na przejażdżkę rowerową? Wyposażcie się wszyscy w kaski. Gdy dbasz o to, by kask na głowie miało tylko Twoje dziecko, zastanów się, jak może to odebrać. Ten kask może być odebrany jako nieprzyjemny czy nawet obciachowy obowiązek, który dotyczy tylko dzieci. A jak tylko maluch dorośnie albo rodzice nie będą patrzeć, to dziecko nie będzie widziało powodu, dla którego miałoby kask założyć. Zwracaj uwagę na swoje inne zachowania dotyczące bezpieczeństwa, np. jadąc samochodem również zapinaj pasy, przechodź na zielonym świetle czy w wyznaczonym miejscu. Jest to niezmiernie ważne, gdy w tych czynnościach towarzyszy Ci dziecko.
Modelując, ucz wszelkich umiejętności. Wymagasz od swojego dziecka punktualności? Cenisz tę cechę? Zadbaj o to, aby przywozić swoje dziecko na trening na czas. Jeśli się spóźni, na pewno za to „oberwie” od trenera, a to nie będzie spójne z Twoim przekazem.
Dotyczy to tak samo każdej innej cechy czy umiejętności: wymagasz? Daj przykład, zamodeluj.
Te przykłady można by mnożyć, ale mamy nadzieję, że już wiesz, o co w tym wszystkim chodzi. Na pewno jesteś w stanie wskazać umiejętności, które są dla Ciebie ważne i chcesz je przekazać dziecku. Wykorzystaj siłę modelowania i bądź dobrym wzorem do naśladowania dla Twojego dziecka.
Jeśli interesuje Cię ten temat i chcesz dowiedzieć się więcej o tym jak wspierać młodego sportowca zachęcamy Cię do zapoznania z naszym nowym e-bookiem!
![Jak wspierać młodego sportowca? Niezbędnik rodzica [e-book]](https://mentalsteps.pl/wp-content/uploads/2023/11/Niezbednik-Rodzica-JAK-WSPIERAC-MLODEGO-SPORTOWCA_MENTALSTEPS-E-BOOK-600x400.png)
Jak wspierać młodego sportowca? Niezbędnik rodzica [e-book]
Praktyczny e-book, który łatwo się czyta, a ćwiczenia możesz zastosować od zaraz! ✅ Ponad 60 stron wiedzy o wspieraniu młodego sportowca (z grafikami ponad 70) ✅ Konkretne przykłady jak rozwijać na co dzień umiejętności mentalne ✅ 11 ćwiczeń dla Rodzica ✅ Ciekawostki, komentarze i tabele ✅ Komentarze i wypowiedzi dopełniające całość – fizjoterapeutki, dorosłych zawodników…
O autorce
Natalia Pawelska
Współzałożycielka MENTALSTEPS, psycholog sportu i socjolog, absolwentka Uniwersytetu SWPS i Uniwersytetu Warszawskiego. W swojej pracy skupia się na wspieraniu zawodników, trenerów, rodziców młodych sportowców, a także muzyków i osób występujących na scenie. Uczestniczyła w Zimowych Igrzyskach Olimpijskich w Pekinie 2022 jako psycholog reprezentacji Polski. Ma na swoim koncie współprace z kadrami narodowymi, m.in. w kolarstwie torowym, lekkoatletyce, łyżwiarstwie szybkim na krótkim torze. Związana z Fundacją Sportu Pozytywnego. W wolnym czasie czyta i ogląda kryminały – lubi rozwiązywać zagadki i zgłębiać mechanizmy, które kierują ludźmi. Gdyby nie wrodzona wrażliwość, zostałaby śledczą w policji.
