Przejdź do treści

Pomoce dydaktyczne o emocjach. Które sprawdzą się najlepiej?

Pomoce dydaktyczne o emocjach do wykorzystania przez psychologów sportu i rodziców

Obecnie zaczyna się powrót do gabinetów, również tych psychologicznych. Krok po kroku wracamy do starej – nowej rzeczywistości. Czas z Covid19 był i jest dla wszystkich pewną lekcją. Dla niektórych niech będzie pretekstem, żeby docenić na nowo wartości, takie jak relacje, rodzina, zwrot ku swojemu wnętrzu i prawdziwemu przeżywaniu. Już na początku mojego tekstu wkradła się dygresja. Ale jeszcze to uratuję. Bo ten zwrot ku wnętrzu może oznaczać, że zawodnicy, trenerzy i osoby ze sztabów szkoleniowych będą chcieli zacząć lub kontynuować współpracę z psychologami sportu czy terapeutami. Część z nich wybierze współpracę online, inni taką „na żywo”. Szczerze powiedziawszy, większość moich klientów mimo wszystko czeka na ten drugi wariant. Dzisiaj chcę pokazać, z czego korzystam i co kryje się w moim gabinecie w kategorii: „Pomoce dydaktyczne o emocjach”. A temat emocji do pracy psychologa sportowego wkracza bardzo często.

Każdą z gier i pomocy dostosowuję do potrzeb swoich i zawodnika. Wybieram warianty albo niektóre części. Was również zachęcam do takiej twórczej adaptacji proponowanych materiałów.

Gra „Góra uczuć” od wydawnictwa Heim

Prosta gra planszowa, której mocną stroną jest… właśnie jej prostota. Zdarzyło mi się w nią grać zarówno z bardzo młodymi zawodnikami, jak i z nastolatkami. W obu przypadkach sprawdziła się bardzo dobrze. Za każdym razem przed rozpoczęciem rozgrywki przeglądam i wybieram karty z wyzwaniami albo te określane jako bagaż doświadczeń. „Góra uczuć” może być też pretekstem do tego, żeby dopytywać oraz lepiej poznać naszego gracza. Co ciekawe, rozmowa przy niej toczy się mimochodem. To sprawia, że nawet małomówny zawodnik otwiera się, nawet tego nie zauważając. Jak najbardziej możecie korzystać z niej również w domu i potraktować po prostu jako planszówkę. A przy okazji rozmawiać o emocjach.

plansza do gry: Góra uczuć od wydawnictwa Heim
„Góra uczuć” – plansza i karty.

W środku znajdziecie: instrukcję, dosyć sporą planszę, koło z obracaną wskazówką i umieszczonymi dookoła przykładami emocji, 25 kart z wyzwaniami i 25 kart określanych jako bagaż doświadczeń, pionki oraz kostkę do gry.

Wiek: autorzy podają przedział wiekowy od 6. roku życia.

Pomoce dydaktyczne o emocjach –  „Myśli w pułapce” od Therapy Tools

Myśli ściśle są związane z naszymi emocjami. Właśnie dlatego na mojej liście znalazło się to narzędzie. Jest to pomoc dydaktyczna, dzięki której można nauczyć się, czym charakteryzuje się każde z dziesięciu podstawowych zniekształceń poznawczych. Zalicza się do nich m.in.: generalizowanie, o którym pisałam w tekście o nastawieniu, pomijanie pozytywów, przepowiadanie przyszłości i czytanie w myślach.

Jest to nowość na rynku. Na razie z zestawu miałam okazję użyć kart do nauki, które w prosty sposób definiują, czym jest każdy z błędów myślowych. W pracy z prawie dorosłym zawodnikiem sprawdziło się to doskonale. Na pewno bardziej do niego trafiło spotkanie urozmaicone w ten sposób, niż gdybyśmy tylko rozmawiali. Naprawdę widzę potencjał tego narzędzia i jeszcze nie raz będę je używać zarówno w pracy indywidualnej, jak i szkoleniowej.

Jednym z wariantów użycia narzędzia jest gra w pary, w której gracze odczytują treści na specjalnych żetonach. Następnie zgadują, jakiej pułapki myślenia dotyczy ten opis. Jest to opcja, która jest warta wykorzystania jako edukacyjna zabawa dziecka z rodzicem.

Karty do nauki podstawowych błędów myślowych od Therapy Tools.

W środku znajdziecie: instrukcję, 10 kart do nauki, 40 kart treningu, 20 żetonów oraz tabelę

Wiek: autorka sugeruje, że 12 lat to minimalny wiek.

Karty pracy „Sposoby na złość”

Teczka, w której znajdziecie 20 kart pracy do wykonywania zarówno w domu, jak i w gabinecie psychologa sportowego. Termometr złości, rozmowa o przyczynach złości i tego, jak wygląda złość, czego nie potrzebuję, gdy jestem zły, wulkan złości – to tylko niektóre z kart przydatnych do pracy w sporcie w kontekście emocji. Opis poszczególnych ćwiczeń i ich przeznaczenia znajdziecie na stronie wydawnictwa: Karty pracy – sposoby na złość.

Karty pracy „Sposoby na złość”.

Jakiekolwiek karty z obrazkami, czyli zabawy z symboliką, porównywaniem emocji i używaniem metafor

Losujcie i wybierajcie karty. Róbcie z nimi to, co podpowiada Wam wyobraźnia. Ja do tego lubię używać kart z gry „Dixit”, typowo coachingowych albo tych z „Gry na emocjach”. Równie dobrze możecie zrobić wersję handmade pomocy dydaktycznych dotyczących emocji. Najprostszy sposób: wydrukować wybrane grafiki czy rysunki i je wyciąć. Jeśli jesteście rodzicami, poszukajcie i wytnijcie wspólnie z dziećmi. Już przy samym przygotowaniu można dobrze się bawić i spędzać wspólnie czas.

Z pomocą wieloznacznych grafik czy symboli można określić:

  • Jak się czuję w tej chwili?
  • Jakie odczuwam emocje i do czego mogę je porównać?
  • Emocja (tu pada nazwa tej, o której rozmawiacie) jest jak …..
  • Z naszej rozmowy zapamiętam, że …. (wybranie odpowiedniej karty i uzasadnienie).
  • Moja złość jest jak …., a chcę, żeby była jak… (może to dotyczyć jakiejkolwiek emocji, ale też stresu)
  • Podczas zawodów czuję się jak …., a chcę …

Terapeutyczna gra planszowa „Mijamy się”

Warto zwrócić uwagę na tę grę. Z tego co wiem, obecnie jest trudniej dostępna, natomiast obiecywany i zaplanowany jest dodruk. Jest to planszówka, w której – przesuwając się po planszy – trafiamy na pola z zadaniami do zrealizowania czy z pytaniami, na które mamy odpowiedzieć. Pytania i zadania są naprawdę przeróżne, ale każde z nich dotyczy emocji, relacji bądź sposobu komunikacji. Szczególnie w gabinecie polecam przejrzenie kart, wybranie i odrzucenie niektórych.

Na pewno gra może być dobrą okazją dla rodzica, żeby porozmawiać o emocjach ze swoim dzieckiem. Bez wrażenia, że oto następuje moment przepytywania i rozmawiania na poważne tematy.

W środku znajdziecie: instrukcję, dużą planszę, kostkę gry, kostkę uczuć, 55 kart emocji, 165 kart zadań, kryształki (amulety), pionki.

Wiek: Autorki sugerują, że minimalny wiek gracza to 10 lat. Niedawno wyszła wersja junior dla młodszych dzieci, której nie miałam okazji poznać.

To tylko wybrane pomoce dydaktyczne o emocjach wykorzystywane w mojej pracy, w praktyce używam wiele różnych materiałów. Jeśli uznacie, że ten wpis jest dla Was przydatny, odzywajcie się! A może o jakiejś grze powinnyśmy się dowiedzieć? Też dajcie znać. W jaki sposób możecie z nami być w kontakcie? Przez formularz kontaktowy, Facebooka, Instagram lub newsletter.


O autorce

Małgorzata Stępniak

Współzałożycielka MENTALSTEPS, psycholog sportu specjalizująca się w treningu mentalnym, absolwentka Uniwersytetu SWPS i studiów podyplomowych z psychologii sportu na Uniwersytecie Gdańskim. W swojej pracy kieruje się filozofią Sportu Pozytywnego. Prowadzi wykłady ze studentami, szkolenia i konsultacje, które wspierają zawodników, ich rodziców i trenerów. Poza obszarem sportu współpracuje z Centrum eMOCja, gdzie wspiera ludzi w żałobie. Od 2016 roku związana z branżą wellnes&spa. Lubi planowanie i tworzenie na papierze, domknięte szuflady i niezagracone przestrzenie. Życie w ruchu i nowe pomysły to jej drugie imię. Uczy się zatrzymywać – najchętniej blisko morza, w które uwielbia patrzeć.