Wymagaj i Model i7W

Model i7W to skuteczny sposób na poprawę funkcjonowania w sporcie zarówno trenerów, jak i zawodników. Składa się z 8 elementów, zaczynając od Inspiruj poprzez Wyjaśniaj, Wymagaj, Wspieraj, Wynagradzaj, Wyróżniaj, a kończąc na Wzrastam i Wygrywam.

W tekście skupię się na Wymagaj, czyli  trzecim elemencie tego modelu. Informacje o samym modelu znajdziecie w „Poradniku pozytywnego trenera – model i7W w sporcie”, który współtworzyłam wraz z zespołem psychologów sportu z Fundacji Sportu Pozytywnego. Fundacja jest także partnerem kart MENTALSTEPS.

Model i7W – czym jest Wymagaj?

Wymagać to mieć wobec kogoś oczekiwania, domagać się, egzekwować czy też zobowiązywać kogoś do czegoś. To również spodziewać się, że ktoś wykona to czego oczekujemy, zachowa się we wskazany sposób. Osoba, która wymaga, oczekuje zastosowania się do wcześniej ustalonych i wyjaśnionych zasad czy realizacji wyznaczonego celu.

Ten element modelu i7W służy do formułowania nakazów, celów, zasad oraz wyciągania konsekwencji z ich stosowania. Jest pomocny w tworzeniu jasnych i przejrzystych reguł funkcjonowania w klubie, zespole czy grupie treningowej. Również pomaga w ustaleniu systemu nagród i kar za przestrzeganie bądź ignorowanie tych zasad. Takie ściśle określone reguły wspierają budowanie relacji pomiędzy zawodnikami, trenerem a zawodnikiem i jego rodzicami.

Wymaganie staje się również przydatne przy formułowaniu celów na trening, zawody, okres przygotowawczy czy cały sezon. Wyznaczone cele ułatwiają trenerowi, zawodnikom oraz rodzicom zorientowanie się w stawianych oczekiwaniach i tym co należy zrobić, by im sprostać. Wymaganie realnych celów, a więc będących wyzwaniem a zarazem możliwych do osiągnięcia, często wpływa motywująco zarówno na zawodników, jak i trenerów. Oprócz wymagania od zawodnika dobrego przygotowania fizycznego, warto też kłaść nacisk na odpowiednią postawę czy zachowanie. I to nie tylko na przysłowiowym boisku, ale i poza nim.

Kiedy Wymaganie staje się przydatne?

1. Gdy ustala się i realizuje taktykę na trening/mecz/zawody.
2. W sytuacji, gdy formułuje i realizuje się cele na trening, zawody, okres przygotowawczy, cały sezon.
3. Gdy trener oczekuje od zawodnika odpowiedniego nastawienia czy zachowania podczas treningów, zawodów (np. walki do samego końca, szacunku do przeciwnika, współpracy z zawodnikami z drużyny).
4. Podczas ustalania zasad funkcjonowania (tzw. kontrakt) w klubie, zespole, grupie treningowej.
5. Kiedy informuje się o zasadach fair play i oczekuje się ich przestrzegania.
6. Gdy ustala się system nagród i kar za przestrzeganie bądź ignorowanie ustalonych zasad.

Pamiętaj. Wymagaj od siebie tego, czego wymagasz od innych!

Gdy Wymagania stają się motywujące…

Maja Włoszczowska – dwukrotna srebrna medalistka Igrzysk Olimpijskich (Pekin 2008, Rio de Janeiro 2016), wymaga od siebie w trakcie rywalizacji postawy, która według niej charakteryzuje prawdziwego zwycięzcę. Podczas każdego startu walczy do samego końca, nie poddaje się i nie rezygnuje nawet w najtrudniejszych sytuacjach.

Takie podjęcie walki w teoretycznie przegranej sytuacji, buduje mistrzowską postawę, którą warto zaszczepiać wśród zawodników, gdyż doświadczanie trudnych sytuacji i radzenie sobie z nimi są cenną lekcją na przyszłość.

Drużyna koszykarzy podczas Mistrzostw Świata w Chinach 2019 (dla nas historyczne 8. miejsce). Mike Taylor, trener reprezentacji podczas udzielanych wywiadów podkreślał rolę celów zadaniowych, taktykę dopasowaną do rywali, ale też odpowiednią postawę drużyny, twardość, umiejętność walki do końca oraz serce włożone w grę.

Jak stawiać sobie Wymagania?

Wyznacz sobie i zapisz cel na najbliższy trening/zawody, który dotyczy zachowania się w odpowiedni sposób np. dla zawodnika: Walczę do samego końca. , dla trenera: Panuję nad emocjami, nawet gdy zawodnikom nie idzie najlepiej. , dla rodzica: Kulturalnie dopinguję swoje dziecko czy cały zespół.

Po danym treningu/zawodach zastanów się na ile w skali od 0 do 100 Twój cel został zrealizowany. Następnie pomyśl i zapisz, co należy poprawić, zmienić oraz zastosować przy następnej okazji, by jeszcze lepiej zrealizować swój cel. Kontynuuj ćwiczenie na każdym treningu/zawodach, dopóki nie uzyskasz satysfakcjonującego Ciebie rezultatu.

UWAGA: Jeśli przez dłuższy czas nie jesteś w stanie zrealizować celu, zastanów się czy jest on adekwatny do Twoich możliwości. Czasami warto obniż „poprzeczkę” i stopniowo zwiększać poziom trudności.

O autorce

Natalia Pawelska

Współzałożycielka MENTALSTEPS, psycholog sportu i socjolog, absolwentka Uniwersytetu SWPS i Uniwersytetu Warszawskiego. W swojej pracy skupia się na wspieraniu zawodników, trenerów, rodziców młodych sportowców, a także muzyków i osób występujących na scenie. Uczestniczyła w Zimowych Igrzyskach Olimpijskich w Pekinie 2022 jako psycholog reprezentacji Polski. Ma na swoim koncie współprace z kadrami narodowymi, m.in. w kolarstwie torowym, lekkoatletyce, łyżwiarstwie szybkim na krótkim torze. Związana z Fundacją Sportu Pozytywnego. W wolnym czasie czyta i ogląda kryminały – lubi rozwiązywać zagadki i zgłębiać mechanizmy, które kierują ludźmi. Gdyby nie wrodzona wrażliwość, zostałaby śledczą w policji.

Podobne wpisy

Dlaczego nastoletni sportowcy rezygnują ze sportu? Poznaj główne powody i dowiedz się, jak im zapobiegać

Prawdopodobnie większość aktualnie trenujących dzieci i

Jak wspierać nastoletnich sportowców? Rola rodziców i trenerów

Nastolatkowie uprawiający sport napotykają wiele wyzwań,

Z czym zmagają się nastoletni sportowcy? Największe wyzwania w okresie dojrzewania

Dojrzewanie to wyjątkowy, ale również trudny okres w ży